Ayrılıklarının ellinci yılında: The Beatles uyarlamaları

-
Aa
+
a
a
a

İçinde bulunduğumuz yıl, The Beatles üyelerinin ayrılık kararı almalarının ellinci yılı. Biz de bu nedenle bu haftaki programımızı, bu efsanevi grubun sevilen şarkılarından yapılan Fransızca uyarlamalara ayırdık. Program boyunca Michelle, Yesterday, Eleanor Rigby ve Girl gibi ünlü Beatles şarkılarının Fransızca versiyonlarını Claude François, Michèle Torr, Johhny Hallyday ve Dick Rivers gibi isimlerden dinledik.

The Beatles

Programın açılış şarkısı Quatre garçons dans le vent'ı (Dört Popüler Delikanlı ya da Gündemdeki Dört Delikanlı) Les Lionceaux grubu seslendirdi. Bu, aynı zamanda Beatles’ın Fransa’daki lakabıydı. Söz konusu şarkı da grubun 1964 tarihli A Hard Day’s Night adlı parçasından uyarlanmıştı. 1960 yılında John Lennon, Paul McCartney, George Harrison ve Ringo Starr’ın bir araya gelmesiyle kurulmuştu The Beatles. İlk önemli çıkışını 1962’de, Love Me Do adlı parçayla gerçekleştirmişti grup. Ertesi yıla ise iki single damga vuracaktı. Bunlardan ilki, İngiltere’de 1963 Nisan’ında yayınlanan From me to you idi. McCartney ve Lennon imzasını taşıyan parça, grubun İngiltere resmi listesinde bir numaraya oturan ilk şarkısıydı aynı zamanda. Grubun aynı yıl, Dünyanın birçok ülkesinde bir numarada yer alan bir diğer parçası da She Loves You idi. Bu parça da 1963 sonbaharında çıkmıştı piyasaya. Şarkının bir diğer özelliği de içinde "yeah, yeah, yeah" kalıbının sık sık tekrarlanmasıydı. Bu sözcüklerden türetilen yé-yé deyimi, Fransa’da altmışların ikinci yarısına kadar hâkim olacak bir müzik akımının da ismi olacaktı aynı zamanda. Bu parçaların Fransızca uyarlamalarını ise Claude François, Des bises de moi pour toi, geçen yıl aramızdan ayrılan Nancy Holloway de Elle t’aime isimleriyle seslendirmişti.

1964'te, A Hard Day’s Night ile aynı adı taşıyan film sayesinde şöhretinin zirvesine ulaşan topluluk, yine aynı yıl bu ismi taşıyan üçüncü stüdyo albümünü piyasaya sürdü. Bu albümün dikkat çeken şarkılarından biri Paul McCartney imzasını taşıyan And I Love Her’dü. İsmi Beatles’la özdeşleşen Londra’daki Abbey Road stüdyosunda, üç günde gerçekleşmişti parçanın kaydı. İlerleyen yıllarda Julie London ve Diana Krall gibi isimlerce de yorumlanan parçanın Fransızca uyarlamasını Michèle Torr, Et je l’aime adıyla seslendirmişti. Hem A Hard Day’s Night filminde hem de aynı adlı albümde yer alan başka bir parça olan Paul McCartney imzalı Things We Said Today'i ise, Ces mots qu’on oublie un jour adıyla altmışlı yıllar Fransız rock müziğinin üç numaralı ismi Dick Rivers kaydetmişti.

1965’te Help adlı filmle ikinci kez beyazperdeye konuk olan Beatles, aynı adlı albümü o yılın Ağustos ayında yayınladı. Yine aynı yılın sonuna doğru bu kez on dört şarkıdan oluşan "Rubber Soul" çıktı piyasaya. Bu albümde iki şarkı dikkat çekiyor: bunlardan ilki grubun en ünlü şarkılarından Michelle. Paul McCartney ellili yılların sonuna doğru yazmıştı aslında şarkıyı. Kendisi bu dönemle ilgili daha sonra: “O günler Juliette Gréco tarzı insanların, Fransız boheminin zamanıydı” diyecekti. O tarihte gittiği bir partide duyduğu Fransızca bir şarkı sonrasında, uydurma Fransızca kelimelerden oluşan bir parça yazan sanatçıya, 1965’te "Rubber Soul"un hazırlıkları sırasında John Lennon, söz konusu şarkı üzerinde yeniden çalışmasını önerdi. O da bir arkadaşının Fransızca öğretmeni olan eşinden yardım alarak Michelle, ma belle nakaratını ortaya çıkardı. Şarkı yayınlandıktan sonra birçok Avrupa ülkesinde listelerin zirvesine oturdu. Parçanın Fransızca versiyonunu, altmışların ortasında parlayıp sonrasında hemen sönen Danielle Denin seslendirmişti. Yorumcunun bir kadın olması nedeniyle bu versiyonda Michelle de bir erkeğe dönüşmüştü. Yine "Rubber Soul"da yer alan bir parça olan Girl’ün Fransızca uyarlamasını ise Johnny Hallyday, Je l’aime adıyla kaydetmişti.

Beatles üyelerinin 1970 yılında yollarını ayırması tüm Dünyada olduğu gibi Fransa’da da geniş yankı uyandırmıştı. Farklı sanatçılar bu ayrılığı konu alan parçalar yazmıştı. Bunlardan birini Marie Laforêt'nin 1977 tarihli Il a neigé sur Yesterday - Yesterday üzerine karlar yağdı adlı parçasıydı. Söz yazarı Michel Jourdan topluluğun Hey Jude, Yellow Submarine, Penny Lane ve Michelle gibi birçok ünlü şarkısına selam yollamıştı bu parçada. Bu konuyu ele alan bir diğer şarkı da Michel Delpech imzalı Et Paul chantait Yesterday – Ve Paul Yesterdayi söylüyordu adlı parçaydı. 1970’te grubun dağılmasının hemen ardından yayınlamıştı şarkıyı sanatçı. 2011 yılında ise bu kez Michel Jonasz ünlü dörtlüye selam gönderdiği Avant isimli şarkıyı piyasaya sürmüştü. Şarkının nakarat kısmında Beatles’ın ünlü şarkısı Yesterday’e atıfta bulunuyordu o da.

McCartney-Lennon ikilisinin imzasını taşıyan bu parça grubun 1965’te piyasaya çıkan "Help" albümünde yer alıyordu. McCartney’nin şarkının melodisi için bir gece gördüğü bir rüyadan ilham aldığı ve ertesi sabah bunu unutmamak amacıyla hemen piyanonun başına geçtiği söyleniyor. Parçanın Fransızca uyarlamasını ise aynı yıl Hugues Aufray, Je croyais ismiyle yapmıştı. Kendisiyle birlikte Michèle Arnaud da seslendirmişti parçayı o dönemde. 1966 tarihli "Revolver" adlı albümde yer alan Eleanor Rigby ise grubun pop & rock altyapılı şarkılardan daha deneysel bir tarza doğru evrildiği döneme ait bir şarkıydı. Yine Paul McCartney imzasını taşıyan parçanın Fransızca versiyonunu da altmışların ortasında kısa süreliğine parlayıp sonra ortadan kaybolan Erick Saint-Laurent seslendirmişti.

1967 tarihli "Sergeant Pepper’s Lonely Hearts Club" adlı sekizinci stüdyo albümüyle birlikte, grup iyiden iyiye deneysel bir müzik tarzını benimsemeye başlamıştı. O yılın Mayıs ayında yayınlanan bu albümün kayıtları yedi yüz saatten fazla bir zaman almıştı. Topluluk bu albümden önce, Şubat 1967’de de yeni bir 45’lik çıkarmıştı. Bu 45’liğin B-yüzünde Penny Lane adlı parça yer alıyordu. Penny Lane, Liverpool’un güneyinde yer alan bir banliyöden geçen bir yol. Aynı zamanda burada bulunan bir bölge için de kullanılıyor bu isim. Burası grup üyelerinin öğrencilik yıllarında yolunun sık sık düştüğü bir otobüs durağıymış aynı zamanda. Parçanın Fransızca uyarlamasını Michèle Arnaud’nun oğlu Dominique Walter seslendirmişti. Walter, 1966’da Chez nous adlı parçayla Eurovision şarkı yarışmasında temsil etmişti Fransa’yı. Grubun The Fool on the Hill adını taşıyan parçası ise "Magical Mystery Tour" adlı televizyon filmi ve yine aynı adlı albümde yer alıyordu. Paul McCartney’e göre şarkı, Beatles’ın meditasyon hocası Maharishi Mahesh Yogi tarzı bir karaktere dayanıyor. Bu şarkıdan yapılan Le fou sur la colline - Tepedeki deli adlı uyarlama da Eddy Mitchell'e aitti.

Beatles üyeleri 1968 Şubat’ında, Maharishi Manesh Yogi’den üç aylık bir meditasyon eğitimi almak üzere Hindistan’a gitti. Maharishi’nin bazı kadın katılımcılara karşı farklı niyetlerini keşfedince bu seyahatten erken dönen topluluk, yılın ikinci yarısında, beyaz kapağı nedeniyle “The White Album” olarak bilinen çalışmalarının kayıtları için stüdyoya girdi. Bu dönemde gruptaki fikir ayrılıkları da artmaya başlamıştı. Stüdyoya kız arkadaş getirmemek gibi bir kuralları olmasına rağmen Lennon’un kayıtlara sevgilisi Yoko Ono’yu getirmesi de diğer grup üyelerinde rahatsızlık yaratıyordu. İşte bu dönemde grubun gitaristi George Harrison, topluluk içindeki uyumsuzluğa da vurgu yaptığı While My Guitar Gently Weeps’i yazdı. Şarkının hem bestesi hem de kayıtları için arkadaşı Eric Clapton’dan destek alması, bazılarına göre Harrison’ın gruptan kendini ruhsal anlamda soyutladığı anlamına da geliyordu. Şarkının Fransızca uyarlamasını ise Téléphone grubunun eski üyelerinden Louis Bertignac, Et ma guitare adıyla yapmıştı. 

Beatles üyelerinin birlikteliği, 10 Nisan 1970 günü Paul McCartney’nin gruptan ayrıldığını açıklamasıyla sona ermişti. Grubun son stüdyo albümü, bundan yaklaşık bir ay sonra piyasaya çıkan "Let it be" olmuştu. Paul McCartney albüme ismini veren şarkıyı, henüz on dört yaşındayken kaybettiği annesi Mary’le ilgili gördüğü bir rüyadan ilham alarak yazdığını söylemişti. Bu rüyada annesinin kendisine “Her şey güzel olacak, oluruna bırak” dediğini belirtmişti sanatçı. Parça Avrupa’nın birçok ülkesinin yanı sıra Amerika’da da müzik listelerinin zirvesine oturdu. Aynı zamanda Beatles hayranlarının favori şarkıları arasında yer alıyor Let it be. Parçayı İngilizce sözlerle, Fransa’yı 1975’te Eurovision Şarkı Yarışmasında da temsil eden ve geceden dördüncülükle ayrılan Nicole Rieu de kaydetmişti.

Şarkıcı / YorumcuParça AdıAlbüm AdıSüre
Les Lionceaux Quatre garçons dans le vent Ils chantent les Beatles 2:25
Claude François Des bises de moi pour toi Ils chantent les Beatles 1:48
Nancy Holloway Elle t'aime Ils chantent les Beatles 2:16
Michèle Torr Et tu l'aimes Ils chantent les Beatles 2:36
Dick Rivers Ces mots qu'on oublie on jour 60's 2:35
Danielle Denin Michel Ils chantent les Beatles 2:33
Johnny Hallyday Je l'aime Ils chantent les Beatles 2:42
Michel Delpech & Barbara Carlotti Et Paul chantait Yesterday Le Grand Rex 2007 3:25
Michel Jonasz Avant Les hommes sont toujours des enfants.....sur scène 3:00
Hugues Aufray Je croyais Ils chantent les Beatles 2:00
Erick Saint-Laurent Eleanor Rigby Ils chantent les Beatles 2:02
Dominique Walter Penny Lane Ils chantent les Beatles 2:54
Eddy Mitchell Le fou sur la colline 7 Colts Pour Schmoll 2:49
Louis Bertignac Et ma guitare... Origines 4:53
Nicole Rieu Let it be Master Serie 2:58